Ο "ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ" ΣΤΟ ΑΙΓΙΟΝ !

     Ὁ ἐρευνητὴς κ. Γ. Λεκάκης, σὲ κείμενό του στὴν ἐφημερίδα «KONTRA» (φύλλο 5/4/2018 βλ. http://www.arxeion-politismou.gr/2018/03/tafos-tou-Ouranou-sto-Aigio.html), στηριζόμενος σὲ δημοσίευμα τῆς παλιᾶς ἀθηναϊκῆς ἐφημερίδας «Ἀθηνᾶ» (21/9/1857), ἰσχυρίζεται ὅτι στὸ Αἴγιον εἶχε βρεθεῖ τάφος ἢ κενοτάφιο τοῦ θεοῦ Οὐρανοῦ καὶ γι᾿ αὐτὸ θά᾿πρεπε νὰ γίνεται στὴν πόλη ἡ "Γιορτὴ τοῦ Οὐρανοῦ" (!)

     Τὸ δημοσίευμα τῆς ἐφημερίδας τοῦ 1857 εἶναι τὸ ἀκόλουθο:

     Ἡ ἐπίδοξη ὁμάδα τῶν «ἀνασκαφέων» (ἑταιρεία Αἰγέων (;), ποὺ δι᾿ ἰδίων ἐξόδων διενήργησε τὶς ἀνασκαφὲς... γιὰ νὰ ἐπωφεληθεῖ τῶν εὑρημάτων), προφανῶς ἄσχετη καθὼς ἦταν, θεώρησε ὅτι σὲ κάποιον τάφο ἀνέγνωσε τὴ λέξη «ΟΥΡΑΝΟΣ». Ἡ πλάνη ἐκείνη τροφοδότησε καὶ τὴ σημερινή.

     Στὴν «Ἱστορία τῆς πόλεως τοῦ Αἰγίου» τοῦ Ἀρίστου Σταυρόπουλου (σελ. 38) βρίσκουμε εὐτυχῶς τὴ λύση τοῦ μυστηρίου. Στὴν περιοχὴ Ἑλληνικὸ (ὁδὸς Τεμένης), στὶς δυτικὲς ὄχθες τοῦ τότε ποταμοῦ Σελινοῦντα, ὅπως συνηγοροῦν τὰ πλούσια εὑρήματα, φαίνεται ὅτι ὑπῆρχε ρωμαϊκὸ νεκροταφεῖο. Σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ μνήματα εἶχε ταφεῖ ὁ υἱὸς τοῦ Ὀρατίου Σωρανοῦ (ὄχι Οὐρανοῦ !) καὶ τῆς Βιψανίας Λουκίλλας, Ρωμαίων, ποὺ ζοῦσαν στὸ Αἴγιο. Ἡ ἐν λόγῳ μαρμάρινη ἐπιγραφή, ποὺ δημιούργησε τὴν παρεξήγηση, ἑρμηνεύθηκε σωστὰ (γύρω στὸ 1903*) ἀπὸ τὸν παλαιὸ Αἰγιώτη φιλόλογο Κων. Παπαθεοδώρου ὡς ἐξῆς :

ΟΡΑ]ΤΙΟΣ ΣΩΡΑΝΟΣ
ΒΙΨΑΝΙΑ ΛΟΥΚ]ΙΛΛΑ
ΦΙΛΤΑΤΩ ΠΑΙΔΙ. ΘΑ
ΝΟΝΤΙ ΤΟΔΕ ΜΝΗΜΑ ΙΔΡΥΣΑΝΤΟ

     Στὴν συνέχεια τῆς ἱστορίας τοῦ Σταυρόπουλου πληροφορούμαστε καὶ γιὰ ἄλλα εὑρήματα τῆς περιοχῆς ἐκείνης. Ἡ μαρμάρινη ἐπιγραφή, τὴν ἐποχὴ τῆς συγγραφῆς τοῦ βιβλίου (1954), κοσμοῦσε τὸ Δημαρχεῖο. Αὐτὴ καὶ τὰ ὑπόλοιπα εὑρήματα, γιὰ τὰ ὁποῖα γίνεται μνεία στὸ δημοσίευμα τοῦ 1857 (κεφαλὴ ἀγάλματος ἀνδρὸς, πίθος,) δὲν γνωρίζω ἂν σώζονται σήμερα στὸ Ἀρχαιολογικὸ Μουσεῖο τοῦ Αἰγίου. 

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΑΙΓΙΟΥ τοῦ Ἀρίστου Σταυρόπουλου (1954) 

_____

* Ὁ Ἀρίστος Σταυρόπουλος μᾶς παραπέμπει σὲ σχετικὴ "διατριβὴ" τοῦ Κ. Παπαθεοδώρου στὴν ἐφημερίδα τοῦ Αἰγίου «ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΓΝΩΜΗ» Ἰούλιος 1903.

Μάριος Χριστόπουλος

"Η 3η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1843" μὲ τὰ μάτια ἑνὸς πρώην ἀντιοθωνικοῦ

"Η 3η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1843"

     «Ἤδη προβάλλεται τὸ ερώτημα : «τὸ Ἔθνος ἦταν ὥριμο γιὰ συνταγματικὸ πολίτευμα ;» Ἡ ἀπάντηση δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι ἀρνητική. Διότι, γιὰ νὰ ἔχει κανεὶς ἀντίθετη γνώμη, πρέπει νὰ ἀγνοεῖ ἐντελῶς τὸν βαθμὸ τῆς πολιτικῆς ὡριμότητας καὶ τὰ ἤθη τοῦ λαοῦ τῆς ἐποχῆς ἐκείνης.

    Εἶχαν περάσει λίγα μόλις χρόνια ἀφότου ὁ ἑλληνικὸς λαὸς εἶχε ἀποτινάξει τὴ στυγερὴ δουλεία τετρακοσίων χρόνων βάρβαρου δεσποτισμοῦ. Ὁ αἱματηρὸς ἀγῶνας τῶν ἑπτὰ συνολικὰ ἐτῶν εἶχε ἀπογυμνώσει καὶ καταστρέψει τοὺς πάντες καὶ τὰ πάντα. Γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς, παρὰ τὰ λάθη τῆς Ἀντιβασιλείας, τὰ ὁποῖα ὁ Ὄθων, ἀφότου ἀνέλαβε τὴν βασιλικὴ ἐξουσία, δὲν εἶχε κατορθώσει ἕως τότε νὰ διορθώσει ἐντελῶς, ὁ λαός, ὁ κυρίως λαός, ἀδιαφοροῦσε γιὰ τὸ εἶδος τοῦ πολιτεύματος καὶ ἐπιζητοῦσε μόνο τάξη, ἀσφάλεια καὶ δικαιοσύνη. Ἐπιζητοῦσε νὰ ἐπουλώσει τὶς πληγὲς τοῦ παρελθόντος, νὰ φτιάξει ἀπὸ μιὰ καλύβα ὥστε νὰ στεγαστεῖ αὐτὸς καὶ ἡ οἰκογένειά του καί, γιὰ νὰ τὴν θρέψει, νὰ ἐκχερσώσει ἕνα κομμάτι γῆς γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ τὸ καλλιεργήσει. Ἔτσι ὁ λαὸς ἔμεινε ἀπαθὴς στὸ κίνημα τῆς μεταβολῆς τοῦ πολιτεύματος, ποὺ εἶχαν προετοιμάσει λίγοι ὀλιγαρχικοὶ καὶ ἀκόμη λιγότεροι αὐτοαποκαλούμενοι λόγιοι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἐνθαρρυμένοι ἀπὸ τὶς ξένες κυβερνήσεις ποὺ μισοῦσαν τὸν Ὄθωνα.

    Ἑπομένως ἡ μεταβολὴ τῆς 3ης Σεπτεμβρίου δὲν ἦταν ἀπόρροια τῆς θέλησης τοῦ λαοῦ, οὔτε ἀπόφασή του. Ἦταν καθαρὸ πραξικόπημα τοῦ στρατοῦ, ἔργο τοῦ στρατῶνα, ὅπως εὔστοχα χαρακτηρίστηκε ἀπὸ τοὺς ξένους. Καὶ γι᾿ αὐτὸ ἡ μεταβολὴ αὐτὴ ἦταν τελείως πρόωρη. Οἱ νικητὲς τῆς ἡμέρας ἐκείνης ἦταν ἀντάξιοι τῶν ἡττημένων λέει ὁ Κυριακίδης στὴν ἱστορία τοῦ «Συγχρόνου Ἑλληνισμοῦ». Ἄτομα κατέβαλαν ἄτομα. Ἔπεσε μία κυβέρνηση καὶ διορίστηκε ἄλλη. Οὔτε ἡ μία ἀπέρρεε ἀπὸ τὸν λαὸ οὔτε ἡ ἄλλη. Ἡ μία ἦταν προϊὸν βασιλιᾶ χωρὶς θέληση, περικυκλωμένου ἀπὸ ξένους καὶ Ἕλληνες αὐλοκόλακες, ἡ ἄλλη ἦταν ἀποτέλεσμα τῆς σύμπραξης λίγων ἀνδρῶν, ἀπὸ τοὺς ὁποίους μερικοὶ παραπλανήθηκαν ἀπὸ ξένες συμβουλές, ἐνῷ ἄλλοι ἐπιδίωξαν τὴν κατάληψη τῆς ἐξουσίας. Δὲν καταλύθηκε ἡ τυραννία, διότι δὲν ὑπῆρχε. [...]

    Κι ὅμως, παρόλ᾿ αὐτά, ὁ Ὄθων ἔπρεπε ἀφ᾿ ἑαυτοῦ τὴν κατάλληλη στιγμὴ νὰ χορηγήσει κάποιο Σύνταγμα μετριοπαθὲς καὶ συντηρητικό, ἀλλὰ νὰ προφτάσει νὰ τὸ κάνει προτοῦ αὐτὸ ἀπαιτηθεῖ μὲ τὴ βία. Ἐπειδή, σὲ διαφορετικὴ περίπτωση, ἂν ἦταν δηλαδὴ ἀποτέλεσμα βίας, δὲν θὰ ἦταν συμβατὸ οὔτε πρὸς ἤθη οὔτε πρὸς τὴν πολιτικὴ ἀνάπτυξη τοῦ λαού».

ΑΓΙΣ ΚΛΕΟΜΕΝΗΣ:
«ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΒΑΣΙΛΕΩΝ ΟΘΩΝΟΣ ΚΑΙ ΑΜΑΛΙΑΣ» (1904)
σελ. 23-24

(Προσαρμογὴ στὴ δημοτική: Μ.Χ.)
---------------- 

Ὁ νομικὸς καὶ νομάρχης Λαρίσης Ἄγις Κλεομένης (1839-1907) στὴ νεότητά του ἀνέπτυξε ἔντονη ἀντιοθωνικὴ δράση καὶ φυλακίστηκε. Οἱ συνεχιζόμενες καὶ ἐντεινόμενες ἀντιδράσεις ὁδήγησαν τελικὰ στὴν ἔξωση τοῦ Ὄθωνα (1862). Ἀργότερα ὅμως ὁ Ἄγις Κλεομένης, ὅπως καὶ οἱ περισσότεροι ἀντιοθωνικοί, τὸ μετάνοιωσε.

ΣΟΝΕΤΟ ΤΟΥ ΓΑΛΑΝΟΥ τοῦ JOHN KEATS

ΣΟΝΕΤΟ ΤΟΥ ΓΑΛΑΝΟΥ τοῦ JOHN KEATS (1795-1821)

Τὸ γαλανό ! τῶν οὐρανῶν ζωὴ καὶ τῆς Κυνθίας
Βασίλειο· κ᾿ εἶναι τοῦ ἥλιου τὸ ἀπέραντο παλάτι,
τοῦ Ἑσπέρου δῶμα κι ὅλης τῆς λαμπρῆς του συνοδείας·
νέφια χρυσᾶ, σκοῦρα, λευκά ᾿ναι ἡ πλάση του γεμάτη.

Γλαυκό ! ἡ ζωὴ ᾿ναι τῶν νερῶν· ὁ ὠκεανὸς καὶ γύρα
οἱ ποταμοὶ οἱ ἀρχόντοι του· λίμνες λυσσομανοῦνε
κι ἀφρίζουν - ταράζουνται, μὰ δὲν τοὺς τὤχει ἡ μοῖρα
νὰ γαληνεύουν τὸ γλακὸ τὸ ἁγνὸ ἂν δὲν ξαναβροῦνε.

Γαλάζιο ! ὁλόχαρε ἀδελφὲ τοῦ πράσινου τοῦ δάσου
στὰ πιὸ γλυκούλια λούλουδα σᾶς βρίσκω ἀδελφωμένα,
κουδούνια, μὴ μὲ λησμονεῖς, καὶ στὴ βασίλισσά σου,

μυστήριο, τὴ βιολέττα. Μὰ τί δύναμη γιὰ μένα
δὲν ἔχεις κι ὡς ἁπλούλα σκιά ! Μὰ πιὸ τρανὸ φαντάζεις
σὰν σ᾿ ἕνα μάτι γαλανὸ μιὰν εἰμαρμένη ἐκφράζεις !

                  (μετ. ΝΙΚΟΣ NIKOΛΑΪΔΗΣ ἢ ΠΩΛ ΝΟΡ)

Blue! 'Tis the life of heaven,—the domain
Of Cynthia,—the wide palace of the sun,—
The tent of Hesperus, and all his train,—
The bosomer of clouds, gold, gray, and dun

Blue! 'Tis the life of waters:—Ocean
And all its vassal streams, pools numberless,
May rage, and foam, and fret, but never can
Subside, if not to dark-blue nativeness.

Blue! gentle cousin of the forest-green,
Married to green in all the sweetest flowers—
Forget-me-not,—the blue-bell,—and, that queen

Of secrecy, the violet: what strange powers
Hast thou, as a mere shadow! But how great,
When in an Eye thou art alive with fate!

ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ ποίημα τοῦ Στέλιου Σπεράντσα

ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ

Καληνύχτα, βουνά, ποὺ τὸ πλάνο φεγγάρι
πίσω πάει ἀπὸ σᾶς καὶ γελᾷ μυστικά.
Καληνύχτα καὶ σεῖς, γιασεμιά μου λευκά.
Λουλουδάκια ξανθὰ κι’ ἀστρουλάκια μὲ χάρι,
τὄνειρό μου ἀπὸ σᾶς ποιές χλωμάδες θὰ πάρῃ ;
                                               Καληνύχτα.

Καληνύχτα, πυκνές μυρωδιὲς στὸν ἀγέρα,
ποὺ μεθᾶτε γλυκὰ τὸ κρυμμένο πουλί.
Παραθύρια γλυκά, ποιό χεράκι σᾶς κλεῖ ;
Καληνύχτα, σκοπέ, ποὺ σὲ στέλνει ἀπὸ πέρα
πονεμένου βοσκοῦ καλαμένια φλογέρα.
                                                Καληνύχτα.

Καληνύχτα, χρυσᾶ π’ ἀγρυπνεῖτ’ ἀγγελάκια,
σὰν κοιμᾶτ’ ἀπαλὰ μιὰ κορούλα χρυσῆ.
Καληνύχτα, ματιῶν στοχασμοὶ περισσοί.
Καληνύχτα καὶ σεῖς, ζαχαρένια χειλάκια,
ποὺ σκορπᾶτε γλυκὰ μέσ’ στὸν ὕπνο φιλάκια.
                                                 Καληνύχτα.

ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΠΕΡΑΝΤΣΑΣ (1888-1962)

Πίνακας τῆς Maria Szantho (1897-1998)