ΤΟ ΚΥΜΑ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΥ ΑΠΕΙΛΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨῌ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΝ ΓΡΑΦΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΩΝ ΑΘΗΝΩΝ (τοῦ Ἀποστόλου Δασκαλάκη ΕΘΝΟΣ 3/1/1933)

Ἐνδιαφέροντα κείμενα καὶ δημοσιεύσεις ποὺ ἐντοπίζουμε σὲ παλιὲς ἐφημερίδες

Ο ΥΜΝΟΣ ΣΤΟΝ ΜΑΡΚΟ ΜΠΟΤΣΑΡΗ ΤΗΣ JOHANNA KINKEL

Ὁ Μάρκος Μπότσαρης ὑπῆρξε -ὄχι ἄδικα- ὁ πιὸ διάσημος ἥρωας τοῦ 1821 παγκοσμίως. Ἐνέπνευσε πολλοὺς Ἕλληνες ἀλλὰ καὶ ξένους καλλιτέχνες (ποιητές, δραματουργούς, ζωγράφους, γλύπτες, μουσουργούς). Στὸ Παρίσι μάλιστα ὑπάρχει σταθμὸς τοῦ μετρὸ μὲ τὸ ὄνομά του (Botzaris).

Ἡ Γερμανίδα συνθέτρια καὶ συγγραφέας Johanna Kinkel (Matthieux ἀπὸ τὸν πρῶτο της γάμο, 1810-1858) συνέθεσε γιὰ τὸν Μπότσαρη ἕναν ὕμνο («Hymne auf den Tob des Marco Botzaris»), μὲ συνοδεία πιάνου ἢ κιθάρας σὲ ἑλληνικοὺς καὶ γερμανικοὺς στίχους. Οἱ γερμανικοὶ στίχοι (Männer von Hellas, klagt um den Heroen Botzaris…) γράφτηκαν από τὸν δεύτερο σύζυγό της, ποιητή Gottfried Kinkel. Οἱ ἑλληνικοὶ στίχοι φέρονται ὡς δημοτικοί, μολονότι ἀνήκουν στὸν Παναγιώτη Τσοπανᾶκο*. Τὴν παρτιτούρα τοῦ τραγουδιοῦ, ποὺ ἐκδόθηκε τὸ 1845 στὴν Κολωνία, τὴν ἐντόπισα στὴν περίφημη Βιβλιοθήκη τοῦ Μονάχου (https://www.bsb-muenchen.de/en/).

Οἱ ἑλληνικοὶ στίχοι ἔχουν ὡς ἐξῆς:

1.

Ἕλληνες, κλαύσωμεν ἄνδρα γενναῖον,

τὸν Μάρκον Βότζαρην, ἥρωα νέον·

οὗτος ἀπέθανεν

ὑπὲρ ἡμῶν.

2.

Τοῦτον τὸν ἥρωα ἂς μιμηθῶμεν,

ἂν τὴν ἐλευθερίαν μας ὄντως ποθῶμεν

καὶ τέλει θραύσομεν

ἐχθροὺς ἡμῶν.

3.

Τούρκοι σκληρότατοι, ἂν κ’ ἐφονεύθη

ὁ Μάρκος Βότζαρης, δὲν λιγοστεύθη

ἡ ἐναντίον σας

Ἑλλήνων ὁρμή.

4.

Ἥρωα Βότζαρη, ἤπείρου θαῦμα,

’ς ὅλους τοὺς Ἕλληνας ἄφησες τραῦμα,

σῶμα σου ’χάσαμεν

κοὐκ ἀρετάς.

5.

Ὕπαγ’, ἀθάνατε, ’ς τὰς οὐρανίους

σκηνὰς τοῦ πλάστου μας τὰς αἰωνίους,

καὶ δέου πάντοτε

ὑπὲρ ἡμῶν.

Ἡ τελευταία στροφὴ εἶναι μιὰ συγκινητικὴ ἱκεσία πρὸς τὸν «ἐθνομάρτυρα» Μάρκο Μπότσαρη, τώρα ποὺ βρίσκεται στὸν οὐρανό, νὰ μεσιτέψει στὸν Θεὸ ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας.

----------
* Παναγιώτου Τσοπανάκου Δημητσανίτου «ΑΣΜΑΤΑ ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΡΙΑ», 1838

Γιοχάννα Κίνκελ



Η ΠΑΡΤΙΤΟΥΡΑ 

Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ 

(τὴν ἀκοῦτε)

Μ. Χ.

Ἐλλάδα 1921 (φὶλμ)

Μικρὸ ἐπιχρωματισμένο φὶλμ 2:21 λεπτῶν τῆς βρετανικῆς Pathé στὸ ὁποῖο ἀποτυπώνονται σκηνὲς ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα τοῦ 1921. Ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον παρουσιάζουν οἱ ἐνδυμασίες.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΗ τοῦ Αἰγίου τὸ 1939

Τὸ 1939 στὴν ἐφημερίδα «Χρόνος» (τοῦ Χρήστου Χαιρόπουλου) δημοσιεύτηκαν μία σειρὰ ἀνταποκρίσεων ἀπὸ τὸ Αἴγιο γιὰ διάφορα θέματα ποὺ ἀφορούσαν τὴν πόλη. Σὲ μία ἀπό αὐτὲς ἐντοπίσαμε μία συνέντεξη τοῦ τότε προέδρου τοῦ Ἐμπορικοῦ Συλλόγου Αἰγίου Χαρ. Σπυρόπουλου. Τὸ Αἴγιο ἐκεῖνα τὰ χρόνια, λίγο πρὶν τὸ ξέσπασμα τοῦ πολέμου, κατετάσσετο μεταξὺ τῶν πλέον σημαινόντων ἐμποροβιομηχανικῶν κέντρων τῆς χώρας. Κυρίαρχο προϊὸν ἡ σταφίδα μὲ τὰ 12 μεγάλα ἐργοστάσια ἐπεξεργασίας της (ὑπῆρχαν κι ἄλλα μικρότερα), ἀκολουθοῦν το σταφύλι (κέρινο), τὰ ἑσπεριδοειδῆ (σημαντικὴ καλλιέργεια) και σε μικρότερη κλίμακα ἡ ἐλιά. Λόγος γίνεται καὶ γιὰ τὸ εἰσαγωγικὸ ἐμπόριο (ἀποικιακά, ξυλεία, ὑφάσματα).
Τὸ κείμενο τῆς ἐφημερίδας ἔχει ὡς ἀκολούθως:

* * *

Ο «ΧΡΟΝΟΣ» ΕΙΣ ΤΟ ΑΙΓΙΟΝ

Ο ΜΕΓΑΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΟΥ ΑΙΓΙΟΥ

ΓΕΩΡΓΙΑ, ΕΜΠΟΡΙΟΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ

ΑΙΓΙΟΝ, Φεβρουάριος. (Τοῦ ἀπεσταλμένου μας). - Ἡ οἰκονομικὴ ζωὴ τοῦ Αἰγίου, τὰ τελευταῖα ἔτη παρουσιάζει μίαν αἰσθητὴν δραστηριότητα, ἡ ὁποία κατατάσσει τὴν πρωτεύουσαν τῆς Αἰγιαλείας μεταξὺ τῶν πλέον σημαινόντων ἐμποροβιομηχανικῶν κέντρων τῆς χώρας.

Ἡ ἐκμετάλλευσις τοῦ πλούτου τῆς εὐφόρου γῆς τῆς Αἰγιαλείας ἔχει δημιουργήσει ἕνα ἐξελιγμένον ἐμπόριον, τὸ ὁποῖον περιστρέφεται πρὸς ὅλας τὰς συναλλακτικὰς ἐκδηλώσεις ἔχον πάντοτε ὡς βάσιν τὸ  ἐμπόριον τῆς αἰγιώτικης σταφίδος, τοῦ ἐκλεκτοῦ αὐτοῦ προϊόντος, τὸ ὁποῖον τόσον συνάλλαγμα εἰσάγει εἰς τὸν τόπον ἐκ τοῦ ἐξωτερικοῦ.

Ἐκ παραλλήλου ἡ ἀξιόλογος ἀνάπτυξις τῆς βιομηχανίας τοῦ Αἰγίου ἐνισχύει σημαντικῶς τὴν καθ’ ὅλου ἐμπορικὴν κίνησιν τοῦ τόπου, δημιουργοῦσα ἕνα εὐρύτατον κύκλον ἐργασιῶν.

Βεβαίως τὸ ἐμπόριον τοῦ Αἰγίου, ὅπως καὶ τῶν περισσοτέρων ἐπαρχιακῶν πόλεων τῆς Ἑλλάδος, ὑφίσταται τὸν συναγωνισμὸν τοῦ κέντρου, τὸ ὁποῖον προσπαθεῖ μὲ κάθε μέσον νὰ ὑποκαταστήσῃ τοὺς φυσικοὺς ἐκπροσώπους τῆς ἐμπορικῆς κινήσεως ἑκάστου τόπου. Εἰς τὰς ἀνταγωνιστικὰς αὐτάς, ὅμως, ἐπιδιώξεις τὸ ἐμπόριον τοῦ Αἰγίου ἀντιπαρατάσσει τὴν ἐκλεκτὴν ποιότητα τῶν προϊόντων του, τὴν δραστηριότητα καὶ τὰ ἀπαράμιλλα ἠθικὰ ἐφόδια τῶν ἐμπόρων καὶ βιομηχάνων του καὶ τὸ ἀνεκτίμητον κεφάλαιον τῆς πλήρους ἐπιγνώσεως τῶν ὑλικῶν καὶ ἠθικῶν ὑποχρεώσεων ποὺ ἀπορρέουν ἐκ τῶν οἰκονομικῶν συναλλαγῶν.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΙΣ ΜΕΤΑ ΤΟΥ κ. ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Ἐπὶ τῆς ἐν γένει κινήσεως τοῦ ἐμπορίου ὁ πρόεδρος τοῦ Εἰσαγωγικοῦ Συλλόγου Αἰγίου κ. Σπυρόπουλος μοῦ παρέσχε τὰς κάτωθι ἐνδιαφερούσας πληροφορίας:

- Τὸ ἐμπόριον τοῦ Αἰγίου, ὅπως γνωρίζεται, περιστρέφεται κυρίως εἰς τὴν

σταφίδα, ἡ παραγωγὴ τῆς ὁποίας κατὰ τὴν τελευταίαν σταφιδικὴν περίοδον ἀνῆλθεν εἰς τριάκοντα δύο ἑκατομμύρια ἐνετικῶν λιτρῶν. Κατὰ τὰ ἐξαχθέντα ἐπίσημα στοιχεῖα κατὰ τὸ παρελθὸν ἔτος καλλιεργήθησαν ἐνενήκοντα χιλιάδες ἐν συνόλῳ στρέμματα, ἐκ τῶν ὁποίων 65.000 εἶνε παλαιαὶ σταφιδάμπελοι. 15.000 ἀποδίδουσαι φυτεῖαι καὶ 10.000 μὴ ἀποδίδουσαι. Ἡ ποιότης τῆς παραγομένης σταφίδος εἶνε ἐκλεκτοτάτη καὶ ἀκριβῶς διὰ τὸν λόγον αὐτὸν πωλεῖται κατὰ χιλίας πεντακοσίας δραχμὰς ἀκριβώτερον κατὰ χιλιόλιτρον ἀπὸ τὴν σταφίδα τῶν ἄλλων περιφερειῶν. Τὸ ἐξαγωγικὸν ἐμπόριον τῆς σταφίδος ἀποτελεῖ τὸν σημαντικότερον παράγοντα τῆς οἰκονομικῆς ζωῆς τοῦ Αἰγίου, χάρις δὲ εἰς αὐτὸ ἐδημιουργήθησαν τὰ μεγάλα καὶ συγχρονισμένα σταφιδεργοστάσια τῶν κ.κ. Δρούλια, Α. Κουνινιώτου, προέδρου τοῦ Ἐξαγωγικοῦ Συλλόγου Αἰγίου, Β. Παπαδημητρίου, Γ. Ροδοπούλου -  Π. Σωτηροπούλου, Τσικλητήρα, Α. Μπάρρυ, Γεωργαντοπούλου, Ἀνδρικοπούλου, Βρούντζου, Παπαγεωργίου, Παπανικολάου καὶ ἄλλων μικροτέρας δυναμικότητος.

ΤΑ ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ

Ἐκτὸς ὅμως τῆς σταφίδος ἡ περιφέρεια τῆς Αἰγιαλείας προσφέρει εἰς τὸ ἐμπόριον τοῦ Αἰγίου καὶ ἄλλα ἐκλεκτότατα προϊόντα. Ἤδη ἀπό τινος χρόνου ἤρχισε νὰ δημιουργῆται σημαντικὴ κίνησις περὶ τὸ ἐμπόριον τῶν νωπῶν σταφυλῶν, κατόπιν τῆς εὐμενοῦς ὑποδοχῆς, τῆς ὁποίας ἔτυχον τὰ αἰγιώτικα σταφύλια (κέρινα) εἰς τὰς ἀγορὰς τοῦ ἐξωτερικοῦ. Κατὰ τὸ παρελθὸν ἔτος ἐγένετο ἀρκετὰ μεγάλη ἐξαγωγὴ νωπῶν σταφυλῶν, κατόπιν δὲ αὐτοῦ καταβάλλεται σοβαρὰ προσπάθεια διὰ τὴν ἐνίσχυσιν τῆς ἀμπελοκαλλιεργείας καὶ τὴν μεγαλειτέραν ἐμπορίαν τῶν νωπῶν σταφυλῶν.  

Σοβαρώτατος κλάδος τῆς οἰκονομικῆς ζωῆς τοῦ Αἰγίου εἶναι τὸ ἐξαγωγικὸν ἐμπόριον τῶν ἑσπεριδοειδῶν, ἡ παραγωγὴ τῶν ὁποίων ἔχει αὐξηθῆ κατὰ πολὺ εἰς ὁλόκληρον τὴν ἀπὸ Διακοφτοῦ μέχρι Καμαρῶν περιφέρειαν. Ἀρκετὰ προωδευμένον εἶνε ἐπίσης  καὶ τὸ ἐμπόριον τῶν ἐλαίων καὶ τῶν ἐλαιωδῶν προϊόντων, σημαντικὸν μέρος τῶν ὁποῖον ἐξάγεται εἰς τὸ ἐξωτερικόν. Καίτοι βεβαίως ἡ παραγωγὴ τοῦ ἐλαίου δὲν ἔχει τεραστίαν ἀνάπτυξιν, ἐν τούτοις ἐξασφαλίζει μίαν αἰσθητὴν κίνησιν εἰς τὸ ἐμπόριον, ὅπως ἐπίσης καὶ ἡ παραγωγὴ τόσων καὶ τόσων ἄλλων γεωργικῶν, βιομηχανικῶν προϊόντων, τὰ ὁποῖα διατίθενται σχεδὸν ἐξ ὁλοκλήρου εἰς τὴν ἐγχώριαν κατανάλωσιν.

Γενικῶς, κατέληξεν ὁ κ. Σπυρόπουλος, κατὰ τὰ τελευταῖα χρόνια λόγῳ τῆς ἐκλεκτῆς ποιότητος τῶν προϊόντων τοῦ Αἰγίου ἔχει δημιουργηθῆ μία ἐξαιρετικὴ ἐμπορικὴ ζωτικότης καίτοι ἡ τιμὴ τοῦ κυριωτέρου προϊόντος, τῆς σταφίδος, κυμαίνεται ἀπὸ 4.500 ἕως 6.000 δραχμὰς κατὰ χιλιόλιτρον.

ΤΟ ΕΙΣΑΓΙΚΟΝ ΕΜΠΟΡΙΟΝ

Αὐτὰ εἶχε τὴν καλωσύνη νὰ μοῦ ἐκθέσῃ ἐν γενικαῖς γραμμαῖς ὁ κ. Σπυρόπουλος διὰ τὴν οἰκονομικὴν ζωὴν τοῦ Αἰγίου.

Παραλλήλως ἐν τούτοις πρὸς τὸ ἐξαγωγικὸν ἐμπόριον τοῦ Αἰγίου εὑρίσκεται εἰς ἀρκετὰ εὐάρεστον σημεῖον. Ἰδίως ἀπὸ τὸ εἰσαγωγικὸν ἐμπόριον, ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ἵσταται εἰς περιωπήν, εἶνε τὸ ἐμπόριον τῶν ἀποικιακῶν, τὸ ὁποῖον διεξάγεται διὰ τῶν μεγάλων ἐμπορικῶν οἴκων τῶν κ.κ. Ι. Θανασούλια, Η. Ἠλιοπούλου, Κ. Ἀνδρικοπούλου καὶ ἄλλων, διὰ τῶν ὁποίων τροφοδοτεῖται ὁλόκληρος ἡ Αἰγιάλεια καὶ ἡ δυτικὴ Κορινθία.

Αἰσθητήν, ὡσαύτως, δραστηριότητα  ἐμφανίζει τὸ εἰσαγωγικὸν ἐμπόριον τῆς ξυλείας, δεδομένου ὅτι τὸ Αἴγιον χρησιμοποιεῖ μεγάλας ποσότητας διὰ τὴν κατασκευὴν τῶν σταφιδοκιβωτίων.

Τὸ ἐμπόριον τῶν ὑφασμάτων περιορίζεται εἰς τὴν ἐπιτόπιον λιανικὴν κατανάλωσιν καὶ συνεπῶς δὲν ὑπάρχουν εἰσαγωγεῖς ἐκ τοῦ ἐξωτερικοῦ. Τὰ μεγάλα ἐμπορικὰ καταστήματα τῶν κ.κ. Χ. Σπυροπούλου, Β. Νικολοπούλου, Α. Φιλιππακοπούλου, Σ. Τόγια, Ἀγγ. Ζαγκλίφα, Δ. Παπανδρέου, Γ. Φιλιπποπούλου, Κ. Σπυροπούλου, Μάκη Φιλιππακοπούλου, Κ. Διαμαντῆ, Ν. Κόντρα καὶ ἄλλων, τροφοδοτούμενα ἐκ τοῦ κέντρου περιορίζονται ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον εἰς τὴν ἐπιτόπιον κατανάλωσιν, ἡ ὁποία κατὰ τὰς παρεχομένας πληροφορίας, εἶνε ἀνεπαρκὴς νὰ καλύψῃ τὸν δυσανάλογον ἀριθμὸν τῶν ἐμπορικῶν καταστημάτων.

Οἱ ἄλλοι κλάδοι τοῦ εἰσαγωγικοῦ ἐμπορίου κατατετμημένοι ἀναλόγως, ὑφίστανται τὰς συνεπείας τοῦ παρατηρουμένου ἐμπορικοῦ καὶ ἐπαγγελματικοῦ πληθωρισμοῦ, πρᾶγμα διὰ τὸ ὁποῖον κατ’ ἐπανάληψιν ἠσχολήθησαν οἱ ἀποτελοῦντες τὴν διοίκησιν τοῦ Ἐμπορικοῦ Εἰσαγωγικοῦ Συλλόγου Αἰγίου κ.κ.

Χ. Σπυρόπουλος, πρόεδρος.

Ν. Βλαχόπουλος, αντιπρόεδρος,

Γ. Ἠλιόπουλος, γραμματεύς,

Ν. Κούτρας, ἔφορος,

Μ. Σταματόπουλος, ταμίας,

καὶ Α. Μητρόπουλος, Ι. Κανελλόπουλος, Ἠλ. Παπασταματίου καὶ Κ. Βίλλιος,

ἐν τῇ προσπαθείᾳ των ὅπως προασπίσουν διὰ τῶν νομίμων μέσων τὰ συμφέροντα τοῦ ἐμπορίου, τῆς βιομηχανίας καὶ τῶν συναφῶν αὐτῶν παραγωγικῶν δυνάμεων τῆς πρωτευούσης τῆς Αἰγιαλείας. 

* ΕΡΕΥΝΑ: Μάριος Χριστόπουλος

(διατηρήθηκε ἡ ὀρθογραφία τῆς ἐποχῆς)