Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΠΟΥΔΑΙΟΥ ΑΓΙΟΓΡΑΦΟΥ-ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΥ ΘΕΙΡΣΙΟΥ (Ludwig Thiersch 1825-1909)

Ἐκ τῆς ἐφημερίδος ΑΛΗΘΕΙΑ, ἐν Ἀθήναις 24/5/1909

Ἁγιογραφίαι τοῦ Λουδοβίκου Θειρσίου ἀπὸ τὴν Σωτείρα Λυκοδήμου (ρωσικὸς ναὸς Ἀθηνῶν).

Ἀπὸ τὸν Τσάιλντ Χάρολντ τοῦ Λόρδου Βύρωνος

ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΙΣ 

ΛΟΡΔΟΥ ΒΥΡΩΝΟΣ (1788-1824)

«Childe Harold's Pilgrimage» (ᾆσμα δεύτερον)

(1812)

73.

Ὡραία Ἑλλάς ! Ἀξιοθρήνητον λείψανον ἀρχαίας δόξης ! Φεῦ ! Δὲν ὑπάρχεις πλέον καὶ ὅμως εἶσαι ἀθάνατος· καίπερ πεπτωκυῖα, εἶσαι ὅμως μεγάλη εἰσέτι. Τίς θέλει ὁδηγήσει νῦν τὰ διεσπαρμένα τέκνα σου, τίς θέλει ἐξαλείψει τὰς ἕξεις τόσον μακρᾶς δουλείας; Φεῦ ! Δὲν ὑπάρχουσι πλέον ἐκεῖνοι οἱ Ἕλληνες, οἵτινες βαδίζοντες μὲ βῆμα στερρὸν εἰς βέβαιον θάνατον, ἀπέθανον ἐνδόξως εἰς τὸ στενὸν τῶν Θερμοπυλῶν ! Ὦ Ἑλλάς ! Ποῖος πολεμιστὴς θέλει ἐμπνευσθῆ νῦν μὲ τὴν ἡρωικὴν ἀνδρείαν ἐκείνων; Ποῖος πλέον, πηδῶν ἀπὸ τὰς ὄχθας τοῦ Εὐρῶτα, θέλει σ᾿ ἐπαναφέρει εἰς τὴν ζωήν;

76.

Ὦ κληρονόμοι τῆς δουλείας, ἠξεύρετε ὅτι οἱ θέλοντες νὰ ἦναι ἐλεύθεροι ὀφείλουσιν οἱ ἴδιοι νὰ θραύσωσι τὰ δεσμά των, καὶ ὅτι διὰ τοῦ ἰδίου βραχίονός των ὀφείλουσιν νὰ ἀποκτήσωσι τὴν ἐλευθερίαν; Πιστεύεται ὅτι θέλετε ἐλευθερωθῆ ὑπὸ τῶν Γάλλων ἢ τῶν Ρώσσων; Μὴ ἀπατᾶσθε· ἴσως ταπεινώσωσι οὗτοι τοὺς τυράννους σας· ἀλλὰ δὲν θέλετε πλέον ἅψει τὸ ἱερὸν πῦρ ἐπὶ τοῦ βωμοῦ τῆς ἐλευθερίας. Ὤ σκιαὶ τῶν Εἱλώτων ! Θριαμβεύσατε κατὰ τῶν ἀνάνδρων τυράννων σας ! Ὦ Ἑλλάς ! Μεταβάλλουσα δεσπότην δὲν θέλεις ἰδεῖ ποτὲ τὸ πέρας τῶν δυστυχιῶν σου· αἱ ἔνδοξοι ἡμέραι σου δὲν ὑπάρχουσι πλέον, ἡ δὲ αἰσχύνη σου ἐπιζῇ.

(Μετάφρασις εἰς πεζὸν λόγον Γ. Πολίτης)

Λουδοβῖκος Α΄ τῆς Βαυαρίας «Προσφώνησις εἰς τοὺς Ἕλληνας»

ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ Α΄ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΒΑΥΑΡΙΑΣ* (1786-1868)

Προσφώνησις εἰς τοὺς Ἕλληνας
[Εἰς τὸ θέρος 1822]

     Ἕλληνες, πολεμήσατε τὸν πόλεμον τοῦ θανάτου· ἀπὸ τὸν κόσμον ἐγκαταλελειμμένοι, πολεμήσατε εἰς τὸ βραδυνὸν λυκαυγές, τὸ φωτίζον τὰ ἐρείπια τῆς πατρίδος σας.
Εἰς τὴν γῆν, ὅπου ἤνθουν αἱ τέχναι, ὅπου ἐγεννήθη ὅ,τι ὡραῖον καὶ μέγα, ὅπου νόες σοφοὶ καὶ πνεύματα ἐπιστήμονα ἀνεφύησαν.
     Εἰς τὴν γῆν, ὅπου ἄλλοτε ὁ ἥλιος ἔλαμψε πρέπει τώρα τὸ σκότος νὰ βασιλεύῃ ; πρέπει ἡ αἱματώδης  ἡμισέληνος ν᾿ ἀνατέλλῃ εἰς τὸν ὁρίζοντα, ὅθεν ἀνέτειλε τὸ φῶς δι᾿ ἡμᾶς ὅλους ;
     Ἐκεῖ, ὅπου ἡ πρώτη ἐκκλησία ὑψώθη, ὅπου ἐδίδαξεν τοῦ Παύλου ὁ λόγος, ἐκεῖ ὁ χριστιανισμὸς νὰ πιέζηται, ἐκεῖ νὰ σφάζωνται οἱ χριστιανοί ;
     Ὅ,τι περὶ τῶν προγόνων ἀναγιγνώσκωμεν, οἱ ἀπόγονοι ἰδοὺ τὸ κατώρθωσαν· αἱ λαμπραὶ πράξεις τῆς ἀρχαιότητος ἀναγεννῶνται σήμερον νέαι.
     Τὸ μέγα οἰκοδόμημα τὸ βλέπομεν κατασκευαζόμενον, καὶ ὁ θαυμασμός μας αὐξάνει. Ἕλληνες ! Εἶσθε ἀκόμη ὅ,τι ἦσθε τὸ πάλαι· τὴν καρδίαν σας ὡς τότε θερμαίνει καὶ τώρα φιλελεύθερος ἐνθουσιασμός.
    Υἱοὶ ἡρώων, μὴν ἀπαυδήσετε καὶ ἂν ἐσήμανεν ἡ ἐσχάτη ὥρα. Εἰς τὰ ᾄσματα θέλετε ἀναζήσει. Ἡ ἐλευθερία ζῇ εἰς τὸν θάνατον.
     Ὁ ᾅδης σκιρτᾷ καὶ πενθοῦσιν οἱ ἄγγελοι· ἡ ἀνθρωπότης στενάζει καὶ τῶν παλατίων τὰ τείχη ἀντηχοῦν κραυγὰς εὐθυμίας, διότι βάρβαρος καταπατεῖ τὴν Ἑλλάδα.
     Μὴν ἀπελπίζεσθε καὶ ἂν φαίνηται χαμένη ἡ ἐσχάτη τῆς ἐλπίδος ἀκτίς· μή, καὶ ἂν μόνος ὁ ἐχθρὸς εὑρίσκῃ βοήθειαν, μή, καὶ ἂν σᾶς ἀπαρνῶνται πᾶσαν συμπάθειαν.
     Ὁ βοηθήσας τὴν Γερμανίαν θέλει σώσει καὶ τὴν Ἑλλάδα· τῆς Γερμανίας τὸν ζυγὸν ἀπέσεισεν ἐκεῖνος, ὄχι οἱ ἡγεμόνες της· ἐκεῖνος θέλει θραύσει καὶ τὰς ἁλύσεις σας. Ὁ παντοδύναμος ζῇ ἀκόμη.

(Μετάφρασις εἰς πεζὸν λόγον Ἀλ. Ῥ. Ῥαγκαβῆς).
------------
* Πατέρας τοῦ Ὄθωνος τῆς Ἑλλάδος

Η ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ - HELLAS UND DIE WELT - Wilhelm Müller

ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
Wilhelm Müller (Γερμανία 1794-1827)

Η ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ

Δίχως ἐλευθερία, τί θὰ ἤσουν, Ἑλλάς ;
Δίχως Ἑλλάδα, τί θὰ ἦταν ὁ κόσμος ;
Σηκωθεῖτε, λαοί, κάθε τόπου κι ἐλᾶτε,
κοιτᾶχτε τὰ στήθη ποὺ σᾶς βύζαξαν
μὲ τὸ ἄδολο γάλα τῆς Σοφίας ! –
θ᾿ ἀφήσουμε, τάχα, οἱ βάρβαροι νὰ τὰ σπαράξουν ;
Κοιτᾶχτε τὰ μάτια, ποὺ ἐφώτισαν τὸν κόσμο
μὲ τὴ θεϊκὴ λάμψη τῆς Ὀμορφιᾶς ! –
θ᾿ ἀφήσουμε οἱ βάρβαροι νὰ τὰ κλείσουν ;
Κοιτᾶχτε τὴ φλόγα, ποὺ σᾶς ἐζέστανε
κι ἔδωκε συνείδηση στὴν ὕπαρξή σας
κι ἔτσι γνωρίσατε τὸν ἑαυτό σας
μαζί με τοὺς ψηλοὺς σκοποὺς τῆς Ἀνθρωπότητος ! –
θ᾿ ἀφήσουμε οἱ βάρβαροι νὰ τὴ σβήσουν ;
Σηκωθεῖτε, λαοί, κάθε τόπου κι ἐλᾶτε,
βοηθῆστε νὰ ξαναγίνει ἐλεύθερη
ἡ χώρα ποὺ μᾶς ἐλευθέρωσε !
Δίχως ἐλευθερία, τί θὰ ἤσουν, Ἑλλάς ;
Δίχως Ἑλλάδα, τί θὰ ἦταν ὁ κόσμος ;

HELLAS UND DIE WELT

Ohne die Freiheit, was wärest du, Hellas?
Ohne dich, Hellas, was wäre die Welt?
Kommt, ihr Völker aller Zonen,
Seht die Brüste,
Die euch säugten
Mit der reinen Milch der Weisheit! –
Sollen Barbaren sie zerfleischen?
Seht die Augen,
Die euch erleuchteten
Mit dem himmlischen Strahle der Schönheit! –
Sollen sie Barbaren blenden?
Seht die Flamme,
Die euch wärmte
Durch und durch im tiefen Busen,
Daß ihr fühltet,
Wer ihr seid,
Was ihr wollt,
Was ihr sollt,
Eurer Menschheit hohen Adel,
Eure Freiheit! –
Sollen Barbaren sie ersticken?
Kommt, ihr Völker aller Zonen,
Kommt und helfet frei sie machen,
Die euch alle frei gemacht!
Ohne die Freiheit, was wärest du, Hellas?
Ohne dich, Hellas, was wäre die Welt?

  (Neueste Lieder der Griechen, 1824)

«ΠΑΤΡΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ» (1798) ἀποσπάσματα καὶ ἀπόδοση

   «Ἡ Πατρικὴ Διδασκαλία» γράφτηκε πιθανότατα ἀπὸ τὸν Ἀθανάσιο τὸν Πάριο (1721-1813) ὕστερα ἀπὸ παρότρυνση τοῦ Πατριάρχη Γρηγορίου τοῦ Ε΄, γιὰ νὰ καταπολεμηθοῦν οἱ εἰσαγόμενες φιλελεύθερες ἰδέες, ποὺ εἶχαν ἀρχίσει νὰ ἀφυπνίζουν τοὺς σκλαβωμένους Ἕλληνες. Τυπώθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη τὸ 1798, τὴ χρονιὰ δηλαδὴ τῆς δολοφονίας τοῦ Ρήγα Φεραίου. Ὡς συντάκτης τοῦ κειμένου ἀναγραφόταν ὁ Πατριάρχης καὶ Πάπας Ἀλεξανδρείας Ἄνθιμος, ὁ ὁποῖος ὡστόσο ἀρνήθηκε τὴν πατρότητά του. Τὸ κείμενο, χωρὶς ἀμφιβολία, ἦταν δημιούργημα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ποὺ ἀποστρεφόταν τὶς φιλελεύθερες ἰδέες καὶ ὑπῆρξε σὲ πολλὲς περιπτώσεις ὁ μεγάλος ἐχθρὸς καὶ πολέμιος τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης. Ὁ Ἀδαμάντιος Κοραῆς (ποὺ τελευταῖα γίνεται ἀντικείμενο κατασυκοφάντησης) ἀπάντησε καταλλήλως. Τὴν ἴδια χρονιὰ δημοσίευσε ἀνώνυμα τὴν «Ἀδελφικὴ Διδασκαλία». Ἡ «Πατρικὴ Διδασκαλία» δὲν εἶναι φυσικὰ τὸ μόνο κείμενο ποὺ φανερώνει τὴ στάση τοῦ Πατριαρχείου, μέρους τοῦ ἀνωτέρου κλήρου καὶ τῆς πλειονότητας τῶν Φαναριωτῶν, εἶναι ὅμως ἀπὸ τὰ πιὸ τρανταχτά, σωστὸ μνημεῖο ραγιαδισμοῦ, πραγματικὸς ὕμνος στὸν Σουλτᾶνο, τοῦ ὁποίου τὸ καθεστὼς εἶναι νόμιμο καὶ ἀρεστὸ στὸ Θεό, ἐνῷ ἡ ἐλευθερία δημιούργημα σατανικό. Ἐπιλέξαμε μερικὰ χαρακτηριστικὰ ἀποσπάσματα, τὰ ὁποῖα παρουσιάζουμε παράλληλα καὶ σὲ δική μας ἀπόδοση στὴ σημερινὴ γλῶσσα, γιὰ τὴν καλύτερη κατανόησή τους ἀπὸ τοὺς ἀναγνῶστες.

Τὸ ἐξώφυλλο

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΠΑΤΡΙΚΗ

Συντεθεῖσα παρὰ τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου

τῆς ἁγίας πόλεως Ἱεροσολύμων

κὺρ Ἀνθίμου

εἰς ὠφέλειαν τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν

τυπωθεῖσα δι᾿ ἰδίας δαπάνης τοῦ Παναγίου Τάφου.

Ἐν Κωνσταντινουπόλει,

παρὰ τῷ Τυπογράφω Πογὼς Ἰωάννου ἐξ Ἀρμενίων 1798.

[...] Ἐδῶ ὅμως πάλιν, ἀγαπητοὶ Χριστιανοί, πρέπει νὰ ἰδῶμεν καὶ νὰ θαυμάσωμεν τὴν ἄπειρον τοῦ Θεοῦ πρὸς ἡμᾶς ἀγάπην. Ἴδετε λαμπρότατα τί οἰκονόμησεν ὁ ἄπειρος ἐν ἐλέει καὶ πάνσοφος ἡμῶν Κύριος, διὰ νὰ φυλάξῃ καὶ αὖθις ἀλώβητον τὴν ἁγίαν καὶ Ὀρθόδοξον πίστιν ἡμῶν τῶν εὐσεβῶν, καὶ νὰ σώσῃ τοὺς πάντας. Ἤγειρεν ἐκ τοῦ μηδενὸς τὴν ἰσχυρὰν αὐτὴν βασιλείαν τῶν Ὀθωμανῶν ἀντὶ τῆς τῶν Ῥωμαίων ἡμῶν βασιλείας, ἡ ὁποία εἶχεν ἀρχίσει τρόπον τινὰ νὰ χωλαίνῃ εἰς τὰ τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως φρονήματα, καὶ ὕψωσε τὴν βασιλείαν αὐτὴν τῶν Ὀθωμανῶν περισσότερον ἀπὸ κάθε ἄλλην διὰ νὰ ἀποδείξῃ ἀναμφιβόλως ὅτι θείῳ ἐγένετο βουλήματι, καὶ οὐχὶ μὲ δύναμιν τῶν ἀνθρώπων καὶ νὰ πιστοποιήσῃ πάντας τοὺς πιστοὺς ὅτι μὲ αὐτὸν τὸν τρόπον ηὐδόκησε νὰ οἰκονομήσῃ μέγα μυστήριον, τὴν σωτηρίαν δηλαδὴ εἰς τοὺς ἐκλεκτοὺς λαούς. Κατέστησε λοιπὸν ἐφ᾿ ἡμᾶς ὁ παντοδύναμος Κύριος αὐτὴν τὴν ὑψηλὴν Βασιλείαν. Οὐκ ἔστι γὰρ ἐξουσία εἰ μὴ ἀπὸ Θεοῦ, διὰ νὰ εἶναι εἰς μὲν τοὺς Δυτικούς, ὡσὰν ἕνας χαλινός, εἰς δὲ τοὺς Ἀνατολικοὺς ἡμᾶς πρόξενος σωτηρίας. Διὰ τοῦτο καὶ νεύει εἰς τὴν καρδίαν τοῦ Βασιλέως τούτων τῶν Ὀθωμανῶν νὰ ἔχῃ ἐλεύθερα τὰ τῆς πίστεως ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων, καὶ ὑπερεκπερισσοῦ νὰ τὰ διαφευντεύῃ, ὥστε ὁποῦ καὶ νὰ παιδεύῃ ἐνίοτε καὶ τοὺς Χριστιανοὺς καὶ τοὺς παρεκτρεπομένους διὰ νὰ ἔχουν πάντοτε τοῦ Θεοῦ τὸν φόβον. Ἡ δὲ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἔχει πᾶσαν τὴν ἐλευθερίαν, καθὼς καὶ ἐκ τῶν ὁμοπίστων Βασιλέων, εἰς τὸ νὰ οἰκοδομῶσι ἐκκλησίας, καθὼς εἰς κάθε γενεὰν καὶ γενεὰν ᾠκοδομήθησαν ἀδείᾳ τῆς κραταιᾶς βασιλείας, τόσοι περικαλλεῖς ναοὶ εἰς διαφόρους ἐπαρχίας καὶ τόπους, καὶ αὕτη ἡ τῆς βασιλείας ταύτης συγκατάνευσις. Καὶ ἐγένετο ἐξ ἀρχῆς καὶ σώζεται μέχρι τῆς σήμερον. Καὶ ἂς μὴν στοχασθῇ τινὰς ὅτι μὲ τὸ νὰ ἐμποδίζωνται κἀμμίαν φορὰν αἱ πολλαὶ οἰκοδομαὶ τῶν ἐκκλησιῶν κολοβοῦται ἡ ἐλευθερία τῆς χριστιανικῆς λατρείας. Ἄπαγε, τοῦτο εἶναι δεισιδαιμονία [...]

Καὶ ταῦτα πάντα τὰ τοῦ Θεοῦ κρίματα, ὁποῦ καθ᾿ ἑκάστην γενεὰν καὶ γενεὰν ποικίλλει ὁ Θεός, εἰς τοὺς πιστοὺς λαοὺς διὰ τὴν ἰδίαν των σωτηρίαν, καὶ διὰ νὰ ἀπολαύσωσι τὰ αἰώνια καὶ ἀνεκδιήγητα ἀγαθά. Ὁ πρῶτος ἀποστάτης διάβολος καταντήσας, διὰ νὰ ἐκτραχειλίσῃ καὶ αὖθις νὰ φέρῃ εἰς ἀπώλειαν τοὺς ἐγκαταλειφθέντας ἐκλεκτοὺς πιστούς, ἐμεθοδεύθη εἰς τὸν τρέχοντα αἰῶνα μίαν ἄλλην πονηρίαν καὶ ἀπάτην ξεχωριστήν, δηλαδὴ τὸ νῦν θρυλούμενον σύστημα τῆς ἐλευθερίας, τὸ ὁποῖον κατ᾿ ἐπιφάνειαν φαίνεται τάχα καλόν, ὅσο διὰ νὰ ἀπατήσῃ, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς ἐκλεκτούς, ὑπάρχει ὅμως ἕνα δέλεαρ τοῦ διαβόλου καὶ φαρμάκι ὀλέθριον διὰ νὰ κατακρημνίσῃ τοὺς λαοὺς εἰς τὴν ἀπώλειαν καὶ τὴν ἀκαταστασίαν, ἐπειδὴ καὶ τιτρώσκεται ὁ πονηρὸς τὴν καρδίαν βλέπων πεπατημένας τὰς τόσας αὐτοῦ κατὰ καιρὸν ἐπινοηθείσας ψυχοβλαβεῖς δολιότητας, καὶ ἀκμάζουσαν ἐν τῇ κραταιᾷ Βασιλείᾳ ταύτῃ τὴν εἰς Χριστὸν Ὀρθόδοξον πίστιν καὶ ἀπὸ τὸν φθόνον καὶ αἰσχύνην του ἐπεκαλέσθη, ὡς ἀπηλπισμένος, εἰς βοήθειαν ὅλα τὰ πνεύματα τῆς πονηρίας, διὰ νὰ κατασκευάσῃ τὴν νεοφανῆ καὶ ἔντεχνον αὐτὴν παγίδα, ὁποῦ νὰ πέσουν τέλος πάντων εἰς αὐτὴν οἱ καλοὶ Χριστιανοί, νὰ χάσουν τὴν οὐράνιον Βασιλείαν, καὶ νὰ βασανίζονται αἰωνίως μὲ αὐτόν [...].

Ἀδελφοί, μὴ πλανηθῆτε ἐκ τῆς πρὸς σωτηρίαν ὁδοῦ [...].
Κλείσατε τὰ αὐτιά σας, καὶ μὴ δώσετε κἀμμίαν ἀκρόασιν εἰς ταύτας τὰς νεοφανεῖς ἐλπίδας τῆς ἐλευθερίας, καὶ νὰ εἶσθε καταπολλὰ βέβαιοι, ὅτι αἱ δόξαι καὶ αἱ διδασκαλίαι αὐτῶν, καθ᾿ ὅσον ἐδυνήθημεν νὰ καταλάβωμεν, καὶ πραγματικῶς ἀπὸ τὰ ἔθνη ὁποῦ ἐδέχθησαν αὐτὰς νὰ γνωρίσωμεν, κοντὰ ὁποῦ εἶναι ἐναντίαι εἰς τὰ ῥητὰ τῆς θείας γραφῆς και τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, ὁποῦ μᾶς προστάζουν νὰ ὑποτασσώμεθα εἰς τὰς ὑπερεχούσας ἀρχάς, ὄχι μόνον εἰς τὰς ἐπιεικεῖς ἀλλὰ καὶ σκολιάς. Διὰ νὰ ἔχωμεν θλίψιν εἰς αὐτὸν τὸν κόσμον, καὶ νὰ παραστήσωμεν καθαρὰς τῷ Χριστῷ τὰς αἰσθήσεις ἡμῶν. Κοντὰ ὁποῦ εἶναι λέγω ἐναντίαι εἰς ὅλην τὴν θείαν γραφήν, δὲν προξενοῦν καὶ κἀνένα πρόσκαιρον καλὸν τῆς παρούσης ζωῆς, καθὼς δολίως ἐπαγγέλλονται, διὰ νὰ σᾶς ἀπατήσουν καὶ νὰ σᾶς γυμνώσουν ἀπὸ κάθε οὐράνιον καὶ ἐπίγειον πλοῦτον. Ποῦ ἡ ἔνδοξος χαριεστάτη θέα τῆς παρὰ πᾶσι φθονουμένης περικαλλοῦς Ἰταλίας; Ποῦ ὁ ἀδαπάνητος θησαυρὸς τῆς τῶν Βενετῶν ἀρχαιοτάτης καὶ γαληνοτάτης ἐξουσίας; Παντοῦ τὸ φαντασιῶδες αὐτὸ τῆς ἐλευθερίας σύστημα τοῦ πονηροῦ ἐπροξένησεν πτωχείαν, φόνους, ζημίας, ἁρπαγάς, ἀσέβειαν τελείαν, ψυχικὴν ἀπώλειαν, καὶ ἀνωφελῆ μεταμέλειαν. Ἀπατηλαὶ εἶναι, ἀδελφοὶ Χριστιανοί, αἱ διδασκαλίαι τῶν νέων αὐτῶν ἐλευθέρων καὶ προσέχετε. Φυλάξατε στερεὰν τὴν πατροπαράδοτόν σας πίστιν, καὶ ὡς ὀπαδοὶ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀπαρασάλευτον τὴν ὑποταγὴν εἰς τὴν πολιτικὴν διοίκησιν ὁποῦ σᾶς χαρίζει ὅσα ἀναγκαία μόνον εἰς τὴν παροῦσαν ζωήν, καὶ τὸ τιμιώτερον ἀπὸ ὅλα ὁποῦ δὲν προξενεῖ κἀνένα ἐμπόδιον, ἢ βλάβην εἰς τὴν ψυχικήν σας σωτηρίαν. [...]

(Δακτυλογράφηση Μ. Χ.)

Μία σελίδα ἀπὸ τὸ ἐσωτερικό.

ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΓΛΩΣΣΑ
 (στὸ μονοτονικὸ)

Εδώ όμως πάλι, αγαπητοί Χριστιανοί, πρέπει να δούμε και να θαυμάσουμε την άπειρη αγάπη του Θεού για μας. Δείτε τι σχεδίασε λαμπρότατα ο πολυέλεος και πάνσοφος Κύριός μας, για να διαφυλάξει ξανά αλώβητη την αγία και ορθόδοξη πίστη που έχουμε εμείς οι ευσεβείς, αλλά και για να μας σώσει όλους. Ανήγειρε από το μηδέν την ισχυρή βασιλεία των Οθωμανών και την έβαλε στη θέση της δικιάς μας βασιλείας των Ρωμαίων, η οποία, ως προς τα ορθόδοξα δόγματα, είχε αρχίσει κατά κάποιον τρόπο να παραπατά. Ύψωσε τη βασιλεία των Οθωμανών πάνω από κάθε άλλη, για να αποδείξει ότι αναμφίβολα έγινε με τη θέληση του Θεού, και όχι με τη δύναμη των ανθρώπων και για να βεβαιώσει όλους τους πιστούς, ότι με αυτόν τον τρόπο κατόρθωσε να προσχεδιάσει το μέγα μυστήριο της σωτηρίας για τους εκλεκτούς λαούς. Έτσι, ο Παντοδύναμος εγκατέστησε πάνω μας αυτή την υψηλή βασιλεία (των Οθωμανών). Γιατί δεν υπάρχει εξουσία που να μην πηγάζει από το Θεό. Τα πράγματα ήρθαν έτσι, που όσα συνέβησαν ήταν ένας περιορισμός για τους Δυτικούς, ενώ για εμάς τους Ανατολικούς ήταν αιτία σωτηρίας. Γι᾿ αυτό ο Θεός παροτρύνει την καρδιά του Σουλτάνου των Οθωμανών να παρέχει θρησκευτική ελευθερία σ᾿ εμάς τους Ορθοδόξους, και ακόμη περισσότερο να εξουσιάζει με τέτοιο τρόπο που να συνετίζει όσους Χριστιανούς παρεκτρέπονται, ούτως ώστε πάντοτε να έχουν το φόβο του Θεού. Η Εκκλησία τού Χριστού έχει κάθε ελευθερία να οικοδομεί εκκλησίες, όπως συνέβαινε και με τους δικούς μας βασιλείς που είχαν την πίστη μας (τους Βυζαντινούς). Έτσι, από γενιά σε γενιά με την άδεια της κραταιής βασιλείας χτίστηκαν τόσοι περικαλλείς ναοί σε διάφορες επαρχίες και τόπους, επειδή κι αυτή ακόμα η σουλτανική εξουσία το επιτρέπει. Αυτό γινόταν από την αρχή και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Κι ας μη νομιστεί ότι με το να εμποδίζονται καμμιά φορά οι πολλές ανεγέρσεις εκκλησιών κολοβώνεται η ελευθερίας της χριστιανική λατρείας. Μακριά από δω ! Αυτό είναι δεισιδαιμονία [...].

Και όλα αυτά είναι αποφάσεις του Θεού, που για κάθε γενιά ο ίδιος τις τροποποιεί, έτσι ώστε να εξασφαλίσει τη σωτηρία στους πιστούς και να τους δώσει την ευκαιρία να απολαύσουν τα αιώνια και ανείπωτα αγαθά. Ο πρώτος αποστάτης, ο διάβολος, για να βγάλει από το σωστό δρόμο και να ξανασπρώξει στην καταστροφή τους πιστούς, στον αιώνα που διανύουμε, σκαρφίστηκε μιαν άλλη πονηρία και απάτη ξεχωριστή: το σύστημα της ελευθερίας που συζητιέται. Μπορεί εξ όψεως να φαίνεται καλό, τόσο που να εξαπατήσει και τους εκλεκτούς, υπάρχει όμως ένα δόλωμα του διαβόλου και φαρμάκι ολέθριο για να γκρεμίσει τους λαούς στην απώλεια και την αναρχία. Επειδή ο πονηρός στην καρδιά διάβολος τραυματίζεται όταν βλέπει να αποτυγχάνουν τα ψυχοφθόρα τεχνάσματα που κάθε τόσο επινοεί, όπως ενοχλείται και όταν βλέπει ότι η Χριστιανική Ορθόδοξη πίστη μέσα στην κραταιή σουλτανική εξουσία ακμάζει, από τη ζήλεια του λοιπόν και τη ντροπή, σαν απελπισμένος που ήταν, επικαλέστηκε τη βοήθεια όλων των πνευμάτων της πονηρίας, για να μπορέσει με τη βοήθειά τους να φτιάξει την καινούργια του έντεχνη παγίδα, στην οποία θα πέσουν κάποια στιγμή οι καλοί Χριστιανοί, για να χάσουν την επουράνια βασιλεία και να βασανίζονται αιώνια με αυτόν.

Αδελφοί, μη φεύγετε από το δρόμο της σωτηρίας. Κλείστε τα αυτιά σας, και μη δίνετε καμμία σημασία σε αυτές τις μοντέρνες ελπίδες της ελευθερίας. Να είστε απόλυτα βέβαιοι ότι οι απόψεις και οι διδασκαλίες αυτές, απ᾿ όσο μπορέσαμε να καταλάβουμε από τα έθνη του τις δέχτηκαν, είναι αντίθετες προς την Αγία Γραφή και τους Αγίους Αποστόλους, που μας προστάζουν να έχουμε υποταγή στην εξουσία, είτε είναι καλή (επιεικής) είτε είναι κακή (σκληρή), για να έχουμε σε αυτόν τον κόσμο θλίψη και τις αισθήσεις μας προσηλωμένες με καθαρότητα στο Χριστό. Αλλά εκτός του ότι είναι αντίθετες προς τις γραφές, δεν προσφέρουν και κανένα πρόσκαιρο καλό στη ζωή μας. Διότι με δόλιο τρόπο θέλουν να σας εξαπατήσουν και να σας απογυμνώσουν από κάθε ουράνιο και επίγειο πλούτο. Πού πήγε η ένδοξη, γεμάτη χάρη και από όλους ζηλευτή όμορφη όψη της Ιταλίας; Πού ο ατελείωτος θησαυρός της παλιάς Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας; Παντού αυτό το ουτοπικό και διαβολικό σύστημα της ελευθερίας προξένησε φτώχεια, φόνους, ζημιές, αρπαγές, τρομερή ασέβεια, ψυχική απώλεια και ανώφελη μεταμέλεια. Απατηλά είναι, αδελφοί Χριστιανοί, αυτά τα κηρύγματα για ελευθερία, και προσέξτε. Φυλάξτε στέρεη την πατροπαράδοτη πίστη σας, και σαν οπαδοί του Ιησού Χριστού απαρασάλευτη την υποταγή στην πολιτική διοίκηση, που σας χαρίζει μόνο ό,τι είναι αναγκαίο στην παρούσα ζωή, και το καλύτερο απ᾿ όλα, δεν σας βάζει κανένα εμπόδιο και δεν σας προξενεί καμμία βλάβη στην ψυχική σας σωτηρία.

Ἀπόδοση Μ. Χ.

* Ὁλόκληρη ἡ «Πατρικὴ Διδασκαλία», στὴν ἀυθεντικὴ ἔκδοση, ὑπάρχει στὴν Ψηφιοθήκη τοῦ Α.Π.Θ. 

http://digital.lib.auth.gr/record/126122?ln=el

Ὁ Ἅγιος (;) Ἀθανάσιος ὁ Πάριος

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ (ἑορτάζει 24/6)


Σοφίᾳ κοσμούμενος,

παντοδαπεὶ εὐσεβῶς,

διδάσκαλος ἔνθεος 

τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ 

καὶ βίου ὀρθότητος,

στήλη λαμπρὰ ὡράθης,

Ἀθανάσιε Πάτερ.

Ὅθεν ἡ νῆσος Πάρος,

τῇ σῇ δόξῃ καυχᾶται,

καὶ πάντες σοῦ τὰ θεῖα 

τιμῶμεν προτερήματα.

Ὁ Ἀδαμάντιος Κοραῆς (1748-1833). 

ΑΙΘΙΟΨ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΤΑΚΟΥΖΗΝΟΣ

   
     Νομίζω ὅτι εἶναι τὸ πρῶτο ποίημα τῆς ἑλληνικῆς λογοτεχνίας -ποὺ ἔστω δειλὰ- θίγει τὰ ζητήματα τῶν διακρίσεων βάσει τοῦ χρώματος καὶ τῆς δουλεμπορίας.

     Ἕνας Εὐρωπαῖος, σὲ ἕνα σκλαβοπάζαρο μιᾶς βαρβαρικῆς πόλης, μεταξὺ ἄλλων ἀναγκαίων ἀγοράζει καὶ ἕναν... Αἰθίοπα. Ἡ δουλεμπορία χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὸν ποιητὴ ὡς ἡ ντροπὴ τῆς ἀνθρωπότητας. Ὁ ἀνόητος Εὐρωπαῖος, παραβλέποντας τὰ πολλὰ προτερήματα τοῦ Αἰθίοπα, ἐνοχλεῖται ἀπὸ τὸ μαῦρο χρῶμα τοῦ δέρματός του. Ἔτσι, μέσῳ τοῦ πλυσίματος, προσπαθεῖ νὰ τοῦ ἀλλάξει τὸ χρῶμα, ποὺ ἡ ἴδια ἡ φύση τοῦ ἔδωσε. Ἡ φύση ὡστόσο δὲν ἀλλάζει καὶ ὁ Εὐρωπαῖος καλεῖται νὰ ἀποδεχθεῖ τὴν πραγματικότητα ὡς ἔχει ! Τὸ ποίημα ἀπευθυνόταν σὲ παιδιά, ἐξοῦ καὶ ἡ ἀφέλεια ποὺ τὸ διακρίνει. Συγγραφέας του εἶναι ὁ λόγιος καὶ συνθέτης τοῦ 19ου αἰῶνα Ἀλέξανδρος Κατακουζηνός.

ΑΙΘΙΟΨ *

Εἰς βαρβάρων πόλιν, ὅπου
πρὸς αἰσχύνην τοῦ ἀνθρώπου
καὶ οἱ ἄνθρωποι πωλοῦνται,
Εὐρωπαῖος ἦλθε φθάσας
καὶ ἀπῆλθεν ἀγοράσας
ἐκτὸς ἄλλων ἀναγκαίων
καὶ Αἰθίοπα ὡραῖον.

Οὕτος, τόσα ἔχων ἄλλα
προτερήματα μεγάλα,
μὲ τὸ μαῦρον πρόσωπόν του
ἔθλιβε τὸν κύριόν του,

ὅστις, δίχως νὰ βραδύνῃ,
ἤρχισεν αὐτὸν νὰ πλύνῃ,
καὶ ἀκάματος ἐφάνη
προσπαθῶν νὰ τὸν λευκάνῃ.

Μετὰ πλύσεις πολυτρόπους
καὶ σαπωνισμοὺς καὶ κόπους
ὁ πλυνόμενος, ἀκόμα
δὲν παρήλλαξε τὸ χρῶμα.

Ὡς εἰς τὸν παρόντα βίον
μαῦρον ἔφθασε παιδίον,
καὶ εἰς τὴν ζωὴν τὴν ἄλλην
θὰ ὑπάγῃ μαῦρος πάλιν.

Ὅσον καὶ ἂν προσπαθήσῃς
ἀμετάβλητος ἡ φύσις.


Ἀλέξανδρος Κατακουζηνός (1824-1892)
(Ἡ Μοῦσα τῶν Παίδων, ποιήματα διὰ παιδία, μέρος β΄, σελ. 81-82, ἐν Ἀθήναις 1887).

*  Ἡ λέξη "Αἰθίοψ" παράγεται ἀπὸ ἀρχαιοελληνικὸ ρῆμα αἴθω (= καίω, ἀνάβω) καὶ τὸ οὐσιαστικὸ ὄψις (τοῦ ὁράω -ῶ), δηλαδὴ ὁ Αἰθίοψ εἶναι ὁ ἔχων μαυρισμένη ὄψη σὰν νὰ ἔχει καεῖ.  

Ἀκολουθεῖ ἡ βιογραφία τοῦ Κατακουζηνοῦ, ὅπως δημοσιεύτηκε στὸ περιοδικὸ «ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ» τοῦ ὁποίου ὑπῆρξε συνεργάτης ἐπὶ 14 ἔτη.

Ο ΠΑΛΑΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΣΙΠΕΝΤΑΕΤΗΡΙΔΑ τοῦ Βασιλιᾶ Γεωργίου τοῦ Α΄

     Τὸ παρακάτω ποίημα τοῦ Κωστῆ Παλάμᾶ ἐγράφη τὸ 1888 γιὰ τὰ 25 χρόνια τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου τοῦ Α΄ καὶ δημοσιεύτηκε σὲ εἰδικὸ ἐπετειακὸ φύλλο τῆς «Ἐφημερίδος» τοῦ Γεωργίου Κορομηλᾶ. Τὸ ποίημα εἶναι ἄγνωστο στὸ εὐρὺ κοινό, ἐπειδὴ δὲν συμπεριελήφθη σὲ καμμία συλλογὴ τοῦ ποιητῆ. Ὁ νεαρὸς Παλαμᾶς, πρὶν ἀπὸ δύο χρόνια, εἶχε ἐκδόσει τὴν πρώτη του ποιητικὴ συλλογὴ «Τὰ τραγούδια τῆς πατρίδος μου».

Ἡ βορινὴ πατρίδα Σου, ποὺ βρέχ᾿ ἡ Βαλτική,

μεσημβρινὰ ἔχει νιάτα·

μὲς στὰ νερὰ τὰ πράσινα σπαρμένα ἐδῶ κ᾿ ἐκεῖ

προβάλλουν τὰ νησιά της τὰ χιονάτα.

Κι ἡ Σηλανδία ἡ ἔμορφη καὶ ἡ πλούσια Φιονία

τὸν οὐρανὸ ἔχουν γαλανό, καθάριο τὸν ἀέρα·

ὁλοῦθε ἡ θάλασσα φιλεῖ, χαϊδεύει τὴ Δανία

καὶ τὴ σφιχταγκαλιάζει σὰ μητέρα.

Στὴ γῆν αὐτήν, ἀταίριαστη γειτόνισσα τῶν πόλων,

δείχνεται μ᾿ ὅλο του τὸ φῶς ξανθόμαλλος ὁ Ἀπόλλων.

Ἔτσι σ᾿ ἀπίστευτους καιροὺς ἀνάμεσα σὲ τόπους

σκοταδεροὺς καὶ κρύους

ταξίδευε κι ἐδείχνοταν στοὺς θεϊκοὺς ἀνθρώπους,

στοὺς μυστικοὺς Ὑπερβορείους.

Ἀλλ᾿ ὅμως τῆς πατρίδος μου τὰ κάλλη

γῆ δὲν τὰ χαίρεται, δὲν τἄχει ἄλλη.

Ἡ Ἁρμονία γεννήθηκ᾿ ἐδῶ πέρα

καὶ τὴν Ἑλλάδα μας ἔχει μητέρα.

Καὶ τὴν Ἑλλάδα τὴ μακαρισμένη

τὴν τριγυρίζουνε σὰν ἐρωμένη

τὸ Ἰόνιον μαζὶ καὶ τὸ Αἰγαῖον,

ταίρι ἀφροστέφανο θεῶν ἀρχαίων,

καὶ χίλια μύρια τῆς χαρίζουν δῶρα,

λαμπρά, δροσόβολα, χρυσᾶ, ἀνθοφόρα.

Κι Αὐτή, σὰ νὰ εἶναι ἄμαθη παρθένα,

δειλὰ κοιτάζεται μὲ τὸν καθένα.

Κι ανάμεσα στοὺς δυό, θαρρεῖς δὲν ξέρει

σὲ ποιὸν τ᾿ ὁλόδροσο θὰ δώσει χέρι.

Εὐθὺς ποὺ τὴν πλατιὰ τὴν ἀγκαλιά της

σ᾿ Ἐσὲ γλυκάνοιξε, στὸ βασιλιά της,

λησμόνησε πὼς ἦρθες ἀπ᾿ τὰ ξένα,

καὶ τῆς ἐφάνηκες δική της γέννα.

Γιατ᾿ ἦταν ἡ πατρίδα Σου ἡ πρώτη

ζωγραφισμένη στὴν ξανθή Σου νιότη.

Γιατ᾿ ἦταν στῶν ματιῶν σου τὴ λαμπράδα

τῆς πρώτης χώρας Σου ἡ ἐμορφάδα,

ποὺ μὲς στὴν καταχνιὰ καὶ μὲς στὸ χιόνι

χάρη ἀνοιξιάτικη τὴ στεφανώνει.

Γιατὶ μὲς στῶν ματιῶν Σοῦ τὴ λαμπράδα,

σὰ νὰ καθρέφτιζες καὶ τὴν Ἑλλάδα.

Ἑλλάς ! τῆς Ἱστορίας σου τὰ φύλλα

γυρνῶ μὲ θάμπωμα κι ἀνατριχίλα !

Κάθε της νοῦς, κάθε καρδιὰ μεγάλη,

κάθε της ὄνομα γιὰ μᾶς προβάλλει

καὶ μᾶς μιλεῖ καὶ μᾶς παραφυλάττει,

σὰν τὸ δαιμόνιο μπρὸς στὸ Σωκράτη.

Λάμπουν ἀπ᾿ τ᾿ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ οἱ κάμποι,

κι ἡ Ἱστορία μας παρόμοια λάμπει

ἀπὸ μεγάλα ὀνόματα κι ἀπ᾿ ὅλα

πλέον γλυκόφωνα καὶ φεγγοβόλα

στὸν κόσμο ζοῦν κ᾿ ἔρχονται μὲς στὰ στόματα

τῶν βασιλέων σου τὰ γαῦρα ὀνόματα !

Ὦ τοῦ Πλουτάρχου ἡμίθεοι ξακουσμένοι,

Χαῖρε, Ἀγησίλαε καὶ Κλεομένη,

Χαίρετε, Κόδροι, Πύρροι, Λεωνῖδαι,

ἡ γῆ τοὺς ὅμοιους σας δὲν ξέρω ἂν εἶδε !

Ἡ Ρώμ᾿ ἡ παντοδύναμη ἐπῆρ᾿ ἀπ᾿ τὴν Ἑλλάδα

τοὺς νόμους, τὴ σοφία της, τὴν τέχνη ἀράδα-ἀράδα

καὶ μοναχὰ τὰ σκῆπτρα σας δὲν πῆρε ἀπὸ τὴ γῆ μας.

Οἱ σιδερένιοι Καίσαρες ποὺ τρέμ᾿ ἡ οἰκουμένη

δὲν μοιάζουνε σὲ τίποτε μ᾿ ἐσᾶς, ὦ τιμημένοι,

Εἶσθε καὶ μένετε δικοί μας !

Ἡ Ἀφροδίτ᾿ ἡ Οὐρανία, κάθε ζωῆς πηγή,

ποὺ κάνει τ᾿ ἄστρο ἁρμονικὰ καὶ κυβερνάει τὴ Γῆ,

κι ἀπὸ καιροὺς τὸ θρόνο της τὸν ἔχει στὴν Ἑλλάδα.

Κι ἐδῶ στοὺς δοξασμένους τόπους

ἔκαμ᾿ ὡραίους τοὺς θεοὺς κ᾿ ἰσόθεους τοὺς ἀνθρώπους.

Σᾶς στόλισε μὲ μιὰ ἠθικὴ πανήμερη ἐμορφάδα.

Κι ἀπὸ τὰ χρόνια τὰ παλιὰ κι ὣς τὲς δικές μας μέρες,

ἡ δόξα αἰώνια ζεῖ,

ὦ βασιλεῖς, ὦ ἤρωες καὶ δίκαιοι καὶ πατέρες

καὶ μάρτυρες μαζί !

Ὤ βασιλεῖς ! τὸ δέντρο σας στὸ χῶμα τῆς Ἑλλάδος

φορτοῦνες τὤχουν ἄπονα σκορπίσει καὶ ξεράνει.

Ἀλλὰ στὰ ἴδια χώματα ἕνας καινούργιος κλάδος,

ἄπλερος, παίρνει ἀγαλινά, φουντώνει καὶ μᾶς φτάνει.

Καὶ σήμερα, Γεώργιε, τ᾿ ἀρχοντικὸ ὄνομά Σου

μ᾿ ἀγάπη κάθε στόμα ξεφωνίζει,

καὶ κάθ᾿ ἑλληνικὴ ψυχὴ ξεχύνεται μπροστά Σου

καὶ Σὲ πολυχρονίζει.

Γιὰ Σένα σήμερα οἱ καρδιὲς χτυποῦν, τὰ μάτια κλαῖνε,

τῶν Πανελλήνων βασιλιά, τῆς Ρωμιοσύνης ρήγα,

καὶ μύριους στοχασμοὺς γεννοῦν, καὶ χίλια δυὸ μᾶς λένε

τὰ εἰκοσιπέντε χρόνια Σου καὶ πάλι αὐτὰ εἶναι λίγα.

Εἰκοσιπέντε χρόνια ! ἕνα-ἕνα

γλυκὲς ἐνθύμισες σκορπᾶν γιὰ Σένα !

Σὲ δείχνουν πρῶτ᾿ ἀγένειο παλληκάρι,

ναυτάκι νιόφερτο μὲς τοῦ Κανάρη

τὴ θαλασσένια ἀνίκητη πατρίδα,

δόξης πανάρχαιας καινούργια ἐλπίδα,

κι ὕστερα νιὸ λεβέντη, ταίρι-ταίρι

μὲ τῆς γυναίκειας ἀρετῆς τ᾿ Ἀστέρι.

Κι ὕστερα, μιὰ παμπόθητην ἡμέρα,

τοῦ Κωνσταντίνου μας τρανὸ πατέρα,

κι ὕστερα μὲ παιδιά, ξανθὰ ἀγγελούδια,

ποὺ μὲ βαγιόκλαρα καὶ μὲ λουλούδια,

σιμώνοντας τὸν ὑψηλό Σου θρόνο

τὰ χαιρετούσαμε ὅλοι μὲ πόνο.

Κι ὅταν χαρὰ μᾶς κράταε, κι ὅταν λύπη,

κι ὅταν ἐλπίζαμε μὲ καρδιοχτύπι

τὰ μάτια μας ὑψώναμε σ᾿ Ἐσένα.

Δὲν ξεχωρίζουνε, πάντα ἦταν ἕνα,

καὶ θἄχουν μιὰν ἀνατολὴ καὶ δύση

ὁ θρόνος κι ἡ πατρίς ! Νὰ ξεχωρίσει

κανεὶς μας δὲ σοφίστηκ᾿ ἐδῶ κάτου

ἀπ᾿ τὸ τριαντάφυλλο τὴν εὐωδιά του.

Δόξα σ᾿ Ἐσέ ! Πεντάμορφη τὴ φωτερή Σου εἰκόνα

τὴν πλάθ᾿ ἡ φαντασία μου ! Σὲ βλέπω, κι ἡ κορώνα,

ποὺ τέτοια μέρα ἀστραφτερὴ τὸ μέτωπό Σου ζώνει,

δὲν ξέρω πὼς μοῦ πάει τοὺς στοχασμοὺς

στὸ δέντρο τὸ προφητικό, στὴν παλαιὰ Δωδώνη,

ποὺ ἐτάραζε τὰ φύλλα του κι ἐσκόρπιζε χρησμούς...

Εἰκοσιπέντε διάβηκαν καὶ θὰ διαβοῦν ἀκόμα

χρόνια, γενιές, αἰῶνες.

Θὰ τὸ χαροῦν καλοκαιριὲς τὸ μαῦρο ἐτοῦτο χῶμα,

καὶ θὰ τὸ δείρουνε χειμῶνες.

Κι ἡ Ἀθηνᾶ θὰ λυπηθεῖ τὸν ἀκριβὸ λαό της.

Καὶ θὰ φωτίσει κάθε νοῦ, κάθε καρδιὰ θ᾿ ἀνάψει,

καὶ πάλι, τρόμος τῶν ἐχθρῶν, στὸ βράχο τὸν ἱερό της

τὸ κράνος της θ᾿ ἀστράψει !

Καὶ νά ! ἕνας-ἕνας ἔρχονται κι ἄγνωστοι γυρίζουν

οἱ ἄρχοντες κι οἱ βασιλεῖς τοῦ Ἰλισσοῦ, τοῦ Εὐρῶτα,

καὶ πάλι στὴ μεγάλη μας πατρίδα λαμπυρίζουν

τὰ μεγαλεῖα τὰ πρῶτα.

Καὶ νά ! ἕνας-ἔνας πὤρχεται ἐγράφτηκ᾿ ἀπ᾿ τὴ Μοῖρα

νὰ τρέχει μὲς στὲς φλέβες του ἀπ᾿ τὸ δικό Σου αἷμα,

καὶ τὴ δική Σου νὰ φορεῖ ἀμόλυντη πορφύρα

καὶ τὸ δικό Σου στέμμα.

Κι Ἐσὺ τὸ σπόρο ἐγράφτηκε νὰ σπείρεις ποὺ τὴ γῆ

τὴ χέρσα κῆπο πλούσιο θὰ κάμει πέρα ὣς πέρα.

Ἐσ᾿ εἶσαι ἡ ροδοδάχτυλη τοῦ Γένους μας Αὐγὴ

ποὺ μᾶς μηνᾶς πὼς ἔρχετ᾿ ἡ Ἡμέρα !

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

Ὀκτώβριος 1888

Ὁ Βασιλιὰς Γεώργιος ὁ Α΄ γεννήθηκε τὸ 1845 στὴ Δανία καὶ δολοφονήθηκε στὴ Θεσσαλονίκη τὸ 1913, πάνω στὸ ἀπόγειο τῆς δόξας του.